तो पोइओं ठस ईख़्ण्ॐीख़ःश्र KRISHS

Πρώτα η κρίση ξεκινά οικονομική, αργότερα γίνεται κοινωνική και στο τέλος μετατρέπεται σε περιβαλλοντική. Και το κυριότερο είναι ότι συνοδεύεται από μια υποταγή των ανθρώπινων αξίων, της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας προς μια
παγκόσμια αγορά που καθιστά πάλι τον άνθρωπο δούλο. Η πράσινη ανάπτυξη είναι μία προσωρινή διέξοδος, ώστε να καθυστερήσει τη σύγκρουση και έκρηξη. Οι οικονομικές λύσεις απέναντι σ’ αυτήν ανισορροπία είναι είτε, η κρατική παρέμβαση είτε όχι (αυτορύθμιση). Διαβάστε έξι παραγράφους που εξηγούν αυτό το, ‘γιατί’:
Ένα οικονομικό σύστημα στηρίζεται σε δυο πυλώνες: την παραγω-
γή και την κατανάλωση. Έχει αποδειχθεί από πολλούς οικονομολό-
γους ότι οι περισσότερες οικονομικές κρίσεις προέρχονται από κάποια
ανισορροπία ανάμεσα σ’ αυτούς τους δυο πυλώνες του οικονομικού
συστήματος, άσχετα με τα προερχόμενα προβλήματα στα ενδιάμεσα
στάδια, πχ., του εμπορίου, της μεταφοράς, της προσφοράς και ζήτησης,
του χρηματιστήριου, κτλ. Η ανισορροπία εκφράσθηκε προς το τέλος
του 19ο αιώνα και σε όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, στις αναπτυγ-
μένες χώρες ως ένα πρόβλημα υπερπαραγωγής και σήμερα ως υποκα-
τανάλωσης. Η ισορροπία μπορεί να προέλθει μόνο με μια πραγματική
Δημοκρατία και εναρμονίζοντας την ανάπτυξη με την νέα έννοια της
αειφορίας. Δεν θα πούμε εδώ ότι η ανάπτυξη εξασφαλίζει αύξηση του
πλεονάσματος από την επένδυσή του στα μέσα παραγωγής: σε γη, σε
κτήρια, σε μηχανές, και σ’ έρευνα για τη δημιουργία νέας τεχνολογίας
και αυξάνει έτσι την παραγωγικότητα. Και ότι η κατανάλωση, χρειά-
ζεται χρήματα στα χέρια των καταναλωτών, δηλαδή, επαρκές εισόδη-
μα ώστε να μπορέσουν αυτοί να αγοράσουν τα προϊόντα της παρα-
γωγής. Αλλά θα πούμε ότι το παιγνίδι υπερπαραγωγής-υποκατανά-
λωσης παίζεται πλέον με τη ροή του υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου
από τον παραγωγικό τομέα προς τον χρηματοοικονομικό τομέα, δηλα-
δή, προς τα χρηματιστήρια, προς τις τράπεζες, προς τα ακίνητα σαν
κερδοσκοπία-σπεκουλάρισμα (φούσκα). Ωστόσο το όλο σκηνικό φαί-
νεται να επηρεάζει συνάμα και το κοινωνικό και περιβαλλοντικό
πλαίσιο και η κρίση εκτός του ότι καθιστά τα άτομα αδιάφορα, ανε-
λεύθερα και να ενδιαφέρονται πλέον μόνο για την επιβίωση και ασφά-
λεια τα καθιστά και αδρανή να κατανοήσουν το πρόβλημα.
Μερικοί νεοκλασικοί οικονομολόγοι οι Κεϋνσιανοί, πιστεύουν
ότι, η κυβέρνηση πρέπει να παρεμβαίνει στο οικονομικό σύστημα για
να δώσει εργασία στους άνεργους ή υποαπασχολημένους εργάτες οι
οποίοι, με το αυξημένο εισόδημά τους, μπορούν να ενισχύσουν την
ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 441
κατανάλωση και να επανέλθει έτσι η ισορροπία. Κάποιοι άλλοι, δεν
συμφωνούν μ’ αυτή την άποψη και πιστεύουν ότι το σύστημα παρα-
γωγής-κατανάλωσης είναι ένας αυτόματος μηχανισμός που από μόνος
του θα αυτό-διορθώνει συνεχώς οποιαδήποτε ανισορροπία. Με
κάποια μορφή του ≪νόμου του Σέϋ≫, πιστεύουν ότι το εισόδημα που
αποκτούν οι εργάτες στη παραγωγή των προϊόντων θα φτάσει για να
αγοράσουν τα προϊόντα αυτά. Μάλιστα κατακρίνουν τους πρώτους
ότι όλες οι προσπάθειες με διαφήμιση, μάρκετινγκ, πίστωση, κλπ., δεν
φτάνουν για να αυξηθεί η κατανάλωση αρκετά ώστε να επανέλθει η
ισορροπία μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης. Και πιστεύουν,
όπως γράφει και ο καθηγητής Τζέρρυ Γκουτενσβάγκερ ότι, ≪ώσπου η
κοινωνικό-περιβαλλοντική κρίση να φτάσει στον κοστολογικό ορίζο-
ντα του κεφαλαίου και της νεοκλασικής οικονομικής, μπορούν οι
φυσικές αλλαγές να είναι τόσο σημαντικές που το ανθρώπινο κόστος
προσαρμογής να υπερβαίνει τις οικονομικές δυνατότητες των περισ-
σότερων εθνικών συστημάτων, με όλα τα αισχρά αποτελέσματα …≫.
Στο σημείο αυτό προβάλλει ένα φιλοσοφικό ζήτημα με μεγάλη
έκταση. Είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει όλους τους σκεπτόμε-
νους ανθρώπους για πολλά χρόνια διότι γνωρίζουμε ότι, όταν οι
άνθρωποι ανακαλύψανε τους αρχαίους Έλληνες στη Αναγέννηση, δεν
ενδιαφέρθηκαν πολύ για το φιλοσοφικό πλαίσιο της επιστήμης. Με
μέσον το θέατρο, την αγορά, την παιδεία, κτ.λ., αυτό το αρχαίο πλαί-
σιο αναφερόταν στον ψυχικό κόσμο, στο συναίσθημα και στο ήθος ως
σημαντικές διαστάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης. Η επιστήμη και η
αγορά (δημόσια) ήταν τότε μέρος της φιλοσοφίας. Η πράξη εντάσσο-
νταν στη θεωρια. Αυτό που είχε συλλάβει ο νους. Δεν προπορρεύο-
νταν ποτέ η πράξη που έψαχνε να βγάλει μιά νέα θεώρηση, όπως γίνο-
νταν στις αυτοκρατορίες, στις θεσμικές και στις παγκοσμοποιημένες
κοινωνίες.
Στο μεσαίωνα η θρησκεία αντικατέστησε την αρχαία φιλοσοφία
και από τη στιγμή που η θρησκεία αντικαταστάθηκε από την επιστή-
μη ως γνώση (κυρίως για τη φύση, αλλά όχι μόνο), πετάχτηκε η μόνη
επιζώσα πηγή για ηθικές αρχές. Ούτε οι θετικές επιστήμες (φυσικές
και κοινωνικές) και οι δεοντολογικές πλευρές των ούτε το καπιταλι-
στικό σύστημα εν γένει σήμερα προσφέρουν ηθικές αρχές. Επομένως,
ζούμε σήμερα σ’ ένα ηθικό κενό και ζούμε όχι μόνο σε μία χρόνια
οικονομική κρίση (της υπερπαραγωγής και υπερσυσσώρευσης) στις
αναπτυγμένες χώρες, αλλά και σε μια ηθική και συναισθηματική
κρίση που προέρχεται από ολόκληρο το κοινωνιο-φιλοσοφικό πλαί-
σιο που μας έχει επιβάλλει ο καινούργιος τρόπος διαβίωσης. Και εδώ
EYΣT. KOYTΣEPH, ΣYΓKPOYΣH ΔYO KOΣMΩN ΣTA BAΛKANIA: 442 H MAKEΔONIA
αναδύεται μια άλλη διάσταση αυτής της κοινωνικής κρίσης στο αν, ο
άνθρωπος εκμεταλλεύεται ορθολογικά τη φύση ή ληστρικά και έτσι
τελικά συντελεί στην κακοποίηση της.
Πολλοί από μας πιστεύουν ότι και να κάνει ο άνθρωπος, η φύση με
τους νόμους της, θα ξαναβρίσκει την ισορροπία της. Επομένως, ≪οι αλλα-
γές, η κακοποίηση που κάνει ο άνθρωπος στη φύση βλάπτουν μόνο τον
άνθρωπο. Συνεπώς, η περιβαλλοντική κρίση είναι μια κοινωνική κρίση≫,
υποστηρίζει ο Γκουτενσβάγκερ. Για τη νεοκλασική Οικο νομική η φύση
πότε θεωρείται ένας εξωγενής και πότε εσωγενής παράγων. Έτσι και η
νέα επιστήμη της Οικονομικής του Περιβάλλοντος ανάλογα περιστρέφε-
ται γύρω από το αν, η φύση είναι ≪μια βρύση και ένα καζανάκι≫ όπου,
ο άνθρωπος ανοίγει τη βρύση και παίρνει τις πρώτες ύλες και το από-
βλητα τα ρίχνει στο καζανάκι και από το ότι υπάρχει μόνο το καζανάκι
όπου ο άνθρωπος ανήκει κι’ αυτός σ’ αυτό μαζί με τους φυσικούς πόρους.
Δηλαδή με επιστημονικά λόγια, από τη μια μεριά μερικοί Περιβαλλο-
ντολόγοι προϋποθέτουν ότι, η φύση είναι ένα ανοιχτό σύστημα (για να
εξυπηρετήσουν τις προϋποθέσεις τους) ενώ το κάνουν κλειστό (δηλαδή
εσωτερικοποιούν τη φύση εφαρμόζοντας τα μαθηματικά της φυσικής
επιστήμης). Και από την άλλη μεριά, κάποιοι άλλοι προϋποθέτουν ότι η
κοινωνία ανήκει στη φύση και έτσι είναι ένα κλειστό σύστημα οπότε ο
άνθρωπος περιλαμβάνεται σ’ αυτό, δηλαδή, ότι οι ≪αιτιολογικές≫ σχέσεις
κρατάνε αιώνια (εφαρμόζοντας τα μαθηματικά), σ´αυτό το ανοιχτό
φυσικό σύστημα, δηλαδή, αλλάζουν οι σχέσεις, και οποιοδήποτε κανο-
νικότητες που παρουσιάζονται σήμερα μπορούν να αλλάξουν αύριο, εν
μέρη λόγω της εφαρμογής της ίδιας της επιστήμης.
Συνεπώς, η εξέλιξη των κρίσεων και των προσπαθειών να αντιμε-
τωπισθούν έχει χωρίσει τους οικονομολόγους σε δυο τάσεις. Η μια,
νεοφιλελεύθερη (συντηρητική) και κανονιστική (αυτορύθμιση και
φυσικοποίηση που είπαμε πριν), ακολουθώντας την αρχική νεοκλασι-
κή σχολή, υποστηρίζει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να αφήσουν την ελεύ-
θερη αγορά να δουλεύει και να αντιμετωπίζονται οι κρίσεις με την
λιγότερη δυνατή παρέμβαση. Το πολύ-πολύ μπορούν να χειραγωγούν
το κόστος του χρήματος με το να τυπώνουν λιγότερα ή περισσότερα
χρήμα ή να αλλάζουν τα επιτόκια. Οι Κεϋνσιανοί από τη άλλη μεριά
με μια πιο ανθρωποκεντρική άποψη, πιστεύουν ότι η κυβέρνηση πρέ-
πει να παρεμβαίνει με δημοσιονομική πολιτική, δηλαδή, με το να χει-
ραγωγούν τους φόρους και το κρατικό προϋπολογισμό για να μειώ-
σουν την ανεργία και να αυξάνουν την αγοραστική δύναμη του πλη-
θυσμού. Ωστόσο δεν λείπει και η ανάμεικτη τάση που προσαρμόζεται
ανάλογα. Αλλά το θἔμα είναι ποιά τάση κυβερνά.
ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 443
Οι παραπάνω έξι παράγραφοι που γράφθηκαν το καλοκαίρι του 2008 επιβεβαιώθηκαν, όταν έγιναν πράξη μέχρι το τέλος του έτους. Όλα κατευθυνόμενα από κάποιο μυστήριο διευθυντήριο. Δείτε πως έκαναν χρήση τις δύο τάσεις, πρώτα μ᾽ εσωτερική ώθηση και μετά μ᾽ εξωτερική έλξη. Διότι μερικοί παγκόσμιοι ‘σοφοί’ είχαν προβλέψει από τον Ιανουάριο του 2008 το κλατάρισμα της παγκόσμιας οικονομικής ‘φούσκας’ και αυτό το εκμεταλλεύτηκαν για την ‘πάρτη τους’. Καθυστερώντας το
κλατάρισμα λειτούργησαν αντίστροφα από το ρεύμα και αύξησαν την
τιμή του πετρελαίου και έτσι όλες οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας και
τα ‘ξεχασμένα’ υπόγεια αποθέματα πετρελαίου, πήραν αξία. Εκτός
όμως ότι, κερδοσκόπησαν οι ίδιοι με μια σύγχρονη (χρηματοοικονομι-
κή) τεξανή αποθεματοποίηση ωστόσο κατά την ροή των γεγονότων του
2008 παρέσυραν μαζί τους και την νέα τεχνολογία όταν, διάφορα φυτά
μποροὐσαν να μετατραπούν σε βιοκαύσιμα. Το ρύζι, το σιτάρι, η σόγια,
το καλαμπόκι πήραν αξία και η τιμή τους ανέβαινε, αλλά συγχρόνως
αφαιρούνταν από την διατροφική αλυσίδα. Παράλληλα αναδύονταν
επικίνδυνα και οι νέοι παντοδύναμοι οικονομικοί κολοσσοί, Κίνα,
Ινδία, Βραζιλία και Ρωσία.. Δεν τους συμφέρανε περισσότερο να συνε-
χίσουν και επιπλέον έφερναν την κοινωνική αναταραχή πρόωρα συνο-
δευόμενη μάλιστα πρώτα από πείνα. Τότε αντέστρεψαν τον τρόπο κλα-
ταρίσματος και προτίμησαν την πιο ήπια μορφή, δηλαδή να σπάσουν
την ‘φούσκα’ και να μειώσουν την τιμή του πετρελαίου. Αφού όμως
είχαν ήδη κερδοσκοπήσει. Ξαφνικά όλοι ανακάλυψαν την πραγματική
οικονομία και τον Κέϋνς. Έτσι οι επιπτώσεις του κλαταρίσματος μπο-
ρούν να είναι ελεγχόμενες από κάθε κράτος και η κρίση γίνεται έτσι
τεχνητή και διαρκείας. Τώρα τα ‘τοξικάομόλογα’ θα τ’ απορροφήσουν
οι εργαζόμενες μάζες. Η φτώχια θα μεγαλώσει και η ανελευθερία θα
κυριαρχήσει. Αλλοίμονο στους λαούς.
Έτσι το νέο πνεύμα παρέμβασης τόσο της νέας Κυβέρνησης του
ΠΑΣΟΚ, όσο και της Αγγλίας, στη δημοσιονομική πολιτική, θα είναι
πονοκέφαλος για το γαλλογερμανικό κέντρο της Ε.Ε. τα επόμενα χρό-
νια. Φάνηκαν οι δύο τάσεις όταν εμφανίσθηκαν στη συνάντηση των
G20 στο Λονδίνο στις 1.4.09. Η πρώτη με την πολιτική των Αμερικά-
νων οι οποίοι εγκατέλειψαν τις συντηρητικές κανονιστικές και εσω-
στρεφείς πολιτικές της αυτορύθμισης και της μη παρεμβατικότητας της
αγοράς του Μπούς. ᾽Ετσι στράφηκαν προς την δεύτερη με τις πολιτι-
κές της δημοσιονομικής παρέμβασης, του ελέγχου των φορολογικών
παραδείσων, της ανεργίας και της κυκλοφορίας του χρήματος, της
ανθρωποκεντρικής και εξωστρεφούς τάσης του Ομπάμα. Και αυτή η
δεύτερη του ευρωσκεπτικισμού μειονεκτεί στη γηραιά ήπειρο έναντι
EYΣT. KOYTΣEPH, ΣYΓKPOYΣH ΔYO KOΣMΩN ΣTA BAΛKANIA: 444 H MAKEΔONIA
της συντηρητικής πολιτικής της Ε.Ε, η οποία κύρια εκφράζεται εσω-
στρεφώς από το γαλλογερμανικό κέντρο, που πιστεύει στις μικρές
κανονιστικές παρεμβατικότητες στην αγορά και στην ασυδοσία των
φορολογικών παραδείσων.
Να δείτε ότι στο τέλος θα εμφανιστεί ξανά ο κρατισμός στη γηραιά
Ευρώπη και ας υποστηρίζουν όλοι ότι είναι κατά του ≪προστατευτι-
σμού≫. Κάτι παρόμοιο δήλωσε, τόσο ο Allan Greenspan, όσο και ο
γραμματέας του Αμερικάνικου θησαυροφυλακίου Larry Summer προ-
σφατα (Hobsbaw 2009:115). Το δε ΝΑΤΟ βρίσκεται σ´ ενα μεταβατικό
στάδιο ≪ανεύρεσης απειλής≫, για να δικαιολογήσει την ύπαρξή του.,
ενώ η Ρωσία το 2010 θεωρεί την διεύρινσή του απειλή. Θα παραμείνει
μιά στρατιωτική συμμαχία με πολιτικούς στόχους ή μιά πολιτική συμ-
μαχία με περιορισμένους στρατιωτικούς στόχους; Μπορεί όμως να ορι-
σθεί και ως ≪Χωροφύλακας του Βορρά≫. Την πρώτη περίπτωση διαλα-
λούν οι υγιείς πολιτικές δυνάμεις και αυτό επιδιώχθηκε με την Προε-
δρία της Αθήνας στην συνάντηση των Υπουργών εξωτ. του ΟΑΣΕ την
13-12-09. Μάλιστα εκεί έγινε και συνάντηση του Υπ. Εξωτ. κ. Μιλοσό-
σκι με τον Υφ. Εξωτ. της Ελλαδας Δ.. Δρούτσα και τον Πρωθυπουργό
Γ. Παπανδρέου. Η δεύτερη περίπτωση χαράσεται από στρατιωτικά
κέντρα που επιδιώκουν τον έλεγχο των ασύμμετρων καταστάσεων,
μέσα από χειρουργικές επεμβάσεις.

Τελικά φαίνεται ότι η Δύση δε θέλει την Ελλάδα ελεύθερη, το δείχνει
με κάθε ευκαιρία… Δείτε σήμερα τα χάλια και την οικονομική επίθεση
που δέχεται το 2010 η Ελλάδα, ως το αλεξικέραυνο της Ευρώπης. Η
Δύση είναι παραδομένη πια στο ληστρικό αεριτζίδικο κεφάλαιο: πλή-
ρης κοινωνική αναρχία, πτώση του πολιτισμού, μηδενισμός του Ανθρώ-
που, κυνισμός, αμοραλισμός, κυνηγητό του κέρδους… Η Δύση με το
χρη ματολατρικό πνεύμα μόλυνε την Ελλάδα. Διαλύονται στην Ελλάδα
τα πάντα, για να υποδεχθούμε μια Ευρώπη που δεν υπήρχε παρά στη
φαντασία των διανοουμένων και το πορτοφόλι των επιτήδειων! Κι
αυτή την Ευρώπη-φάντασμα την πληρώνουμε σήμερα πανάκριβα! Είναι
οι απόγονοι των Σταυροφόρων που δεν ανέχθηκαν ποτέ Ελληνισμό
ακμαίο στην Ανατολή-κι έκαναν οτιδήποτε να μας γονατίσουν…Τα
σημερινά είναι συνέχεια των…χαδιών των σταυροφόρων του 1204!
Ωστόσο, μέσα στη δίνη της παγκόσμιας κρίσης ανακύπτει σήμερα το
2010, το εξής ερώτημα: Επιδιώκεται ένα ‘μετα-εθνικό’ σχέδιο για τα
Βαλκάνια, που θα έχει τη μορφή είτε μιας ομοσπονδιοποίησης περιφε-
ρειών με πρώτο βήμα ένα Ευρωβάλκαν νόμισμα είτε μιας συνομοσπον-
διοποίησης κρατών κάτω από έναν ισχυρό πολιτισμικό παράγοντα;
EYΣT. KOYTΣEPH, ΣYΓKPOYΣH ΔYO KOΣMΩN ΣTA BAΛKANIA: 488 H MAKEΔONIA
Η πρώτη περίπτωση συνδέεται με μια άμβλυνση των εθνικών αντιθέ-
σεων και ενίσχυσης της Περιφερειοποίησης μέσα στα ‘δυτικοευρωπαϊκά’
Βαλκάνια. Η δεύτερη περίπτωση συνδέεται με άμβλυνση πάλι των εθνι-
κών αντιθέσεων και ενίσχυσης του ανατολικού κοινοτισμού στα ‘νέο-
οθωμανικά’ Βαλκάνια Και η απάντηση είναι σχετικά απλή αρκεί να δει
κανείς πίσω, πως εξελίχθηκε ο καπιταλισμός στη Δύση και πως επηρέα-
σε την Ανατολή και ποιος είναι ο ρόλος αυτού του ενδιάμεσου χώρου
των Βαλκανίων μεταξύ Ανατολής και Δύσης, χθες και σήμερα.
Ο καπιταλισμός στη Δύση εξελίχθηκε μέσα από τις αλλαγές των σχέ-
σεων παραγωγής. Ο καπιταλιστής που τον 19ο αι. στηρίζεται στις καπι-
ταλιστικές δομές και στις ζώνες επιρροής σήμερα ονομάζεται επενδυτής
και στηρίζεται στη συσσώρευση κεφαλαίων. Την ίδια περίοδο η Ανα-
τολή επηρεασμένη από καιρό με τα διομολογήσεις, δέχεται ισχυρό
πλήγμα καταστροφής των κοινοτικών παραδοσιακών και αυτοκρατο-
ρικών δομών της που σταθεροποιείται μ’ ένα νέο-αποικιακό ρόλο ένα-
ντι της Δύσης. Αλλά η Δύση εξελίσσεται, όταν από τον ενδιάμεσο ρόλο
ενός διαχειριστή με τους εργαζόμενους που ονομαζόταν εργολάβος,
περνάμε στον manager και τους συνδικαλιστές. Οι πρώτοι πίσω από
τους επενδυτές και τη συσσώρευση κεφαλαίων, οι δεύτεροι πίσω από
το κράτος και το εμπόριο, με την εργασία να συμμετέχει με 45% στο
τελικό προϊόν. Έτσι θέλουν να επενδύσουν και οι δεύτεροι. Το μεγάλο
και το μικρό κεφάλαιο, θα λέγαμε. Έρχεται έτσι η πρώτη ενδο-καπιτα-
λιστική αντίθεση με τις ζώνες επιρροής, ο 1ος παγκόσμιος πόλεμος.
Παρά τις επιτυχίες του Τευλορικού και Φορντικού μοντέλου, των γραμ-
μών παραγωγής η κρίση υπερπαραγωγής του, φέρνει το κραχ του 1929.
Νέες όμως ενδο-καπιταλιστικές αντιθέσεις συγκρούονται το μεσοπόλε-
μο που οξύνονται και οδηγούν την Οικουμένη στον 2ο παγκόσμιο
πόλεμο, όπου ξεφτιλίζονται και οι αρχές του Διαφωτισμού και ανθρω-
πισμού, περί ισότητας, δημοκρατίας, ελευθερίας, με τον χιτλερισμό.
Παρά τις προσπάθειες των ευρωπαϊκών κρατών τα επόμενα χρόνια, η
ελεύθερη οικονομία ανοίγει το δρόμο ξανά προς τον κοινοτισμό όταν η
εργασία συμμετέχει μόνο στο 25% του τελικού προϊόντος (νοικιαζόμε-
νη) και ≪η κοινωνία των πολιτών≫ στα περιφερειακά κράτη μετατρέ-
πεται σιγά-σιγά σε ≪Μικρομεσαία Δημοκρατία≫ (κατανάλωση-επιδο-
τήσεις). Το ρόλο του μεσάζοντα σήμερα παίζουν τόσο, τα παπαγαλά-
κια των ΜΜΕ όσο και τα ημι-υπόδουλα στην παγκοσμιοποίηση κράτη,
μέσω των νοικιασμένων (rent a government) κυβερνήσεων των, πολλές
φορές. Άγονται και φέρονται από το μεγάλο και το μικρό κεφάλαιο
που βρίσκονται πάλι αντιμέτωπα, αλλά σε περίοδο υποκατανάλωσης,
με μια νέα ενδοκαπιταλιστική αντίθεση και κλιματική αλλαγή, σήμερα.
ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 489
Το νεοσύστατο ελληνικό κράτος το 1821, δεν χάνει αμέσως τις κοι-
νοτικές δομές του και καπιταλιστικοποιείται πολύ βραδέως, συνεχίζον
τον νέο-αποικιακό ρόλο που χάνει ο πρώην βυζαντινός και αργότερα
οθωμανικός πόλος. Όμως η εθνική Κεμαλική Τουρκία αναβιώνει μέσα
από το Διαφωτισμό, περισσότερο από την Ελλάδα, αλλά και οι άλλες
βαλκανικές χώρες, με το ενδιάμεσο του κουμμουνισμού έγιναν περισσό-
τερο καπιταλιστικά κράτη, σήμερα. Η Ελλάδα παρά του ότι αναπτύ-
χθηκε ραγδαία μεταπολεμικά δεν είναι λίγες οι καρπαζιές που έφαγε
τόσο από τα εσωτερικά προβλήματα (εμφύλιος, δικτατορία) όσο και
από εξωτερικά (εξάρτηση, χρηματιστήριο). Αποτέλεσμα ο ‘μικρό . κουμ-
μουνισμό .’ τηςΕλλάδας με διόγκωση του Δημόσιου τομέα παράλληλα
με τον παρασιτισμό και τη διαφθορά ενώ μπορεί να τιθασεύσει την
ανεργία, εκμεταλλευόμενη βεβαίως και την ξένη εργασία, η έλλειψη
παραγωγής τριτογενοποιεί τη χώρα μόνο προς τις υπηρεσίες (τουρι-
σμός, ναυτιλία) και τη μείωση των εισαγωγών. Επίσης σχεδόν όλα τα
κράτη των Βαλκανίων τώρα στηρίζονται στη Δύση συν την Ελλάδα
αλλά ήδη έχουν χάσει τις δομές του κοινοτισμού τους σήμερα πλην ίσως
της Τουρκίας, η οποία επανέρχεται με το ‘νέο-οθωμανικό’ της σχέδιο και
το οποίο μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα με την υποκατανάλωση.
Η προσπάθεια για συνομοσπονδία κρατών στα Βαλκάνια ενώ απέ-
τυχε την περίοδο 1929-1933 επί Παπαναστασίου μπορεί να πετύχει για
μερικούς μ’ ένα ‘μετα-εθνικό’ σχέδιο που θα έχει τη μορφή μιας ομο-
σπονδιοποίησης περιφερειών με πρώτο βήμα ένα Ευροβάλκαν νόμισμα.
Αυτό μπορεί να γίνει, είτε με μια ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από
την ΟΝΕ έτσι ώστε και ο υποβιβασμό της να εξισορροπηθεί με τα άλλα
βαλκανικά κράτη, είτε με μια περιφερειοποίηση από το Γαλλογερμανι-
κό κέντρο των νότιων και βαλκανικών χωρών της Ε.Ε. Αυτό επιδιώκει
μακροπρόθεσμα η Γερμανία η οποία εισάγει από το παράθυρο στις
25.3.10, το ΔΝΤ. Άλλωστε η Ε.Ε και με το μηχανισμό στήριξης που
ψήφησε φαίνεται να λειτουργεί ως ‘χαλαρή συνομοσπονδία’ όταν πρό-
κειται για προστασία των μελών και αλληλεγγύη απέναντι τους, και ως
‘σφιχτή ομοσπονδία’ όταν πρόκειται να επιβάλει περιορισμούς και
αυστηρά μέτρα σε κάποιο από τα μέλη της. Έτσι στα Βαλκάνια το
ζήτημα τίθεται ποια χώρα είναι ποιο ισχυρή οικονομικά και πολιτισμι-
κά, η Ελλάδα ή Τουρκία με τους νέο-οθωμανούς και εκεί θα παιχθεί το
μέλλον.
Η διπολικότητα που επικρατούσε παγκόσμια, την περίοδο του
ψυχρού πολέμου, καταργήθηκε το 1990.